Wij staan voor Ons Vinkel

Historie

De geschiedenis van molen “De Zwaan” in Vinkel gaat terug naar 1884. In dat jaar bouwde molenaar P. van Schaijk een achtkante beltmolen aan de huidige Dennenlaan. Voor de bouw van de molen werden, zoals dat in die tijd vrij gebruikelijk was, onderdelen gebruikt van een molen die elders overbodig geworden was.

 

Waar deze onderdelen vandaan kwamen is niet geheel duidelijk, maar het achtkant lijkt afkomstig van een houtzaagmolen uit Dordrecht, hoewel ook een molen uit Oost-IJsselmonde als donor genoemd wordt. Voor de maalinrichting van de molen werd ook gebruik gemaakt van onderdelen van elders. Mogelijk kwam die van molen Nooit Gedacht op Bastion Maria in ’s-Hertogenbosch, die in 1883 werd afgebroken terwijl ook een molen in Krommenie wordt genoemd.

Molen

Toen er rond 1900 op steenworp afstand van de molen een kerk gebouwd werd was molenaar van Schaijk daar op zijn zachtst gezegd niet blij mee. De kerk zorgde namelijk voor aanzienlijke windbelemmering van de molen en dat kwam de productie niet ten goede. De molenaar was dusdanig boos over de bouw dat hij besloot om 6 weken lang niet naar de kerk te gaan. Toen dat geen oplossing bleek te zijn, werd uiteindelijk in 1902 besloten om de molen te verplaatsen naar een andere locatie in het dorp. Dat werd de Lindenlaan, ten oosten van de locatie waar de molen oorspronkelijk stond.

 

Op de nieuwe locatie werd tot in WO II op windkracht graan gemalen. Nadat de molen vol getroffen werd door een granaat was windbemaling niet meer mogelijk. Vanaf die tijd tot in de jaren ’60 van de vorige eeuw werd met de aanwezige dieselmotor en een hamermolen op de begane grond gemalen.


Gedurende de jaren ‘50 heerste er een klimaat van wederopbouw en vooruitgang. Een tijd waarin men niet goed wist wat men met oude gebouwen in het dorp aan moest. Een van deze gebouwen was de molen. Zeker toen bleek dat een uitgebreide restauratie van “De Zwaan” noodzakelijk was, iets wat molenaar van Schaijk niet alleen kon betalen en waarvoor hij bij de gemeente aanklopte, ontstond er discussie over nut en noodzaak.


De zaak werd nog verder bemoeilijkt door het feit dat het dorp Vinkel onder verschillende gemeenten viel. De molen stond op grondgebied van de gemeente Nuland, de heer Van Schaijk woonde echter, 100 meter verderop, op het grondgebied van de gemeente Geffen en aan de andere kant van de molen was het grensgebied met de gemeente Heesch. In plaats van allemaal bij te dragen, schuiven de gemeenten de hete aardappel naar elkaar door en worden het nooit eens. Uiteindelijk besloot de heer van Schaijk niet langer te wachten en de molen te verkopen aan de molenbouwers gebroeders Adriaens te Weert.

Molen

De Zwaan werd uiteindelijk in 1964 gesloopt door J.D. Medendorp uit Zuidlaren die de nog bruikbare delen opknapte en deze, alle 700 precies genummerd, per schip naar de Verenigde Staten liet sturen. De molen blijkt te zijn door verkocht aan een Amerikaan met Nederlandse wortels.


Aan de ander kant van de oceaan wordt de Zwaan met minutieuze precisie in elkaar gezet op Windmill Island in Holland in de staat Michigan. Daar staat de Zwaan niet op een belt maar op een stelling.

De sloop van de Zwaan laat de Vinkelnaren niet onberoerd en het geplande molenfeest, om het vertrek van de Zwaan te vieren, moet op het laatste moment afgeblazen worden. De Vinkelnaren zien namelijk helemaal geen reden om te feesten en hebben meer het gevoel dat bij een droeve uitvaart past.


Het enige dat in Vinkel overbleef waren de veldmuren waar het achtkant op stond. Van deze muren zijn nu nog vijf van de oorspronkelijke zes velden over. De vijf veldmuren zijn in een schuur opgegaan.

Molen

LinkedIn
YouTube
Facebook
WhatsApp

Deze website maakt gebruikt van cookies.